Medycyna w pigułce
Rak jajnika jest nowotworem złośliwym, który występuje szczególnie często u kobiet w okresie około i pomenopauzalnym. Średni wiek zachorowań to 50 rok życia.
Rak jajnika powoduje najwięcej zgonów spośród nowotworów złośliwych narządu płciowego.
Z powodu braku wczesnych, niepokojących objawów, uważany jest za cichego zabójcę. Objawy dają znać dopiero w póżnym stadium, dlatego możliwość jego wykrycia w stadium umożliwiającym skuteczne leczenie mają panie , które wykonują badania okresowe.
Niestety często bywa tak, że nowotwór ten daje objawy, które zupełnie nie kojarzą się kobietom z rakiem. Pojawiają się zaburzenia związane z układem pokarmowym:
* powtarzająca się zgaga;
* wzdęcia czy inne dolegliwości żołądkowe.
Występują także:
• Bóle podbrzusza.
• Zwiększenie obwodu brzucha (może ono wynikać z powodu powiększenia samej zmiany albo pojawienia się wolnego płynu w jamie brzusznej).
• Dolegliwości wynikające z nacisku guza na sąsiednie struktury w jamie brzusznej.
Objawy mogą również dotyczyć układu moczowego, powodując zastój moczu, może również wystąpić krwawienie z pochwy.
Etapy diagnostyk
Każda kobieta powinna być pod stałą kontrolą lekarza, a już na pewno raz w roku poddać się kontrolnemu badaniu ginekologicznemu.
Badanie ginekologiczne jest niezbędnym elementem procesu diagnostycznego. Pozwala na określenie wielkości, konsystencji i lokalizacji guza.
Kanonem diagnostycznym w rozpoznaniu raka jajnika są:
• Badanie ginekologiczne.
• Orzeczenie markerów nowotworowych we krwi. Takim wskażnikiem jest CA- 125 (badanie to wykonywane jest z krwi).
• Badanie USG głowicą przezpochwową.
• Tomografia komputerowa lub rezonans magnetyczny.
Ustalenie ostatecznego stopnia zaawansowania choroby i przede wszystkim rozpoznanie jest możliwe tylko i wyłącznie po przeprowadzeniu zabiegu zwanego laparotomią.
Podczas tego zabiegu usuwa się zmieniony jajnik oraz podejrzane miejsca, w których mogą znajdować się przerzutowe komórki nowotworowe. Przekazuje się to wszystko do badania histopatologicznego. Dopiero po otrzymaniu wyniku tegoż badania można w 100% rozpoznać lub wykluczyć chorobę.
Przyczyny powstawania raka jajnika
Naukowcy nie znają jeszcze precyzyjnej, swoistej przyczyny powstawania tego nowotworu. Potrafią natomiast określić grupę ryzyka.
Ryzyko zachorowania zmniejszają czynniki, które miały wpływ na zmniejszenie liczby owulacji. Każdy przebyty poród zmniejsza ryzyko zachorowania o 10%. Rzadziej chorują też panie, które karmiły piersią, bowiem laktacja hamuje owulację, oraz te, które stosowały hormonalne pigułki antykoncepcyjne.
Badania japońskich naukowców wykazały, że otyłość, a także aktywne i bierne palenie papierosów zwiększają ryzyko zachorowania, zaś picie umiarkowanej ilości napojów z kofeiną je obniża.
Leczenie nowotworu
Jeżeli guz został wykryty, a kobieta jest jeszcze na tyle młoda, by mieć dzieci, usuwa się tylko jajnik z guzem, pozostawiając drugi jajnik i nienaruszoną macicę. Natomiast w starszym wieku, kiedy szanse na dziecko są małe, lekarze przeważnie decydują się na usunięcie obu jajników, aby zminimalizować ryzyko przerzutów. Zastosowanie dodatkowych elementów leczenia, jak chemioterapia itp. uzależnia się od indywidualnych przypadków.
Nowotwór jajnika to choroba wymagająca diagnostyki i wielu specjalności medycznych. Stała czujność onkologiczna i wrażliwość na niepokój pacjenta oraz ścisła współpraca w tym względzie między lekarzami o różnych specjalizacjach może w zasadniczym stopniu przyczyniać się do rozpoznania raka jajnika w jego wczesnym stopniu zaawansowania, a także do jego wyleczenia
***
Mówiący po polsku lekarz Aleksy Dobradin, MD z wieloletnią praktyką w Polsce i Ameryce. Były ordynator Oddziału Medycyny Ogólnej szpitala St. Mary of Nazareth w Chicago. Praktykujący pod adresem: 6422 W. Belmont Ave. Chicago, Illinois 60634, tel. (773) 481-2504.
