Żeby zdrowym być
Dorota Feluś
Mimo iż mówi się o niej jak o herbacie, w rzeczywistości herbatą nie jest. Yerba Mate jest naparem przygotowywanym z wysuszonych liści ostrokrzewu paragwajskiego. Ostatnio robi zawrotną furorę. Słusznie – naukowcy właśnie potwierdzili jej niezwykłe właściwości.
Czym jest ostrokrzew paragwajski
Yerba Mate, znana po prostu jako Mate, jest naparem lub herbatką ziołową przygotowywaną z wysuszonych i rozdrobnionych liści i gałązek ostrokrzewu paragwajskiego (Ilex paraguariensi), który jest wiecznie zielonym drzewem dorastającym nawet do 45 stóp, ale zwykle wysokość nie przekracza 25 stóp. Występuje w stanie dzikim w Ameryce Południowej, między 12 a 33° szer. geogr. południowej. Jako pierwsi odkryli ją Indianie Guarani. Ich członkowie pili ją w tykwach przez rurkę zrobioną z trzciny tacuapi, aby oczyścić, wzmocnić włosy, zwiększyć odporność organizmu, zwalczyć i zredukować stres.
Po podbiciu Ameryki przez konkwistatorów hiszpańskich przez jakiś czas jej picie było zakazane. Jako pierwsi z Europejczyków do jej właściwości zdrowotnych przekonali się jezuici, którzy uznali ją za świetną alternatywę dla alkoholu. Rezultatem były rozległe plantacje pod jej uprawę, jakie pod ich nadzorem zaczęto zakładać w XVII wieku. Zakonnikom świat zawdzięcza też nazwę Yerba Mate (nazwę Ilex paraguarensis roślinie nadał francuski botanik Auguste de Saint Hilaire w 1822 r.). Największą popularnością herbatka z ostrokrzewu paragwajskiego cieszy się w Argentynie, Paragwaju, Urugwaju i Brazylii. Wśród tubylców od dawna uważana jest za napój i środek pomagający na wiele dolegliwości, w tym zmęczenie, kontrolę apetytu i osłabienie układu odpornościowego. Nic dziwnego, jak wykazały badania laboratoryjne zawiera wiele cennych witamin i minerałów, takich jak:
• witamina A: uodparnia organizm przeciw infekcjom, polepsza wzrok,
• witamina B1: niezbędna do utrzymania właściwego stanu układu nerwowego,
• witamina B2: wzmacnia włosy, zapobiega zapaleniom oczu,
• witamina C: wzmacnia zęby, zwiększa ilość czerwonych ciałek krwi,
• fosfor: jest niezbędny do utrzymania sprawności systemu nerwowego i wydolności organizmu,
• żelazo: jest konieczne do utrzymania normalnego poziomu sprawności fizycznej,
• wapno: wzmacnia kości i zęby,
Niezwykłe właściwości zdrowotne
Wyniki ostatnich badań potwierdziły niektóre niezwykłe właściwości Yerba Mate, wpływające pozytywnie na organizm człowieka. Z badań przeprowadzonych przez argentyńskich naukowców wynika, że herbatka z ostrokrzewu paragwajskiego podtrzymuje mineralną gęstość kości u kobiet, które przeszły menopauzę. Jak wiadomo, kobiety w wieku postmenopauzalnym często zapadają na osteoporozę. W ramach badania porównywano kości 146 kobiet po menopauzie. Jedna grupa piła litr Yerba Mate każdego dnia przez pięć lat, druga – nie piła herbatki wcale. Wyniki pokazują, że gęstość kości u pań, które piły herbatkę, była o 9.7 proc. wyższa w odcinku lędźwiowym kręgosłupa i o 6.3 proc. wyższa w okolicy kości udowej tuż poniżej stawu biodrowego niż u kobiet, które herbatki nie spożywały.
Yerba Mate wykazuje również wiele innych cennych właściwości leczniczych. Doświadczenie pokazuje, że:
• podnosi sprawność fizyczną i intelektualną,
• zwiększa żywotność i energię,
• polepsza zdolność koncentracji,
• zwiększa odporność organizmu,
• ze względu na wysoką zawartość cennych substancji odżywczych i zdrowotnych sprawia, że po jej wypiciu, pomimo głodu, czujemy się nasyceni (stąd zalecana jest przy odchudzaniu),
• reguluje przemianę materii, m.in. ułatwia trawienie pokarmów,
• odbudowuje zniszczone ściany żołądka i jelit,
• stymuluje osłabiony centralny układ nerwowy,
• likwiduje rozdrażnienie.
Ci, którzy zdecydują się na picie Yerba Mate powinni pamiętać, że działa ona pobudzająco, rozszerza naczynia krwionośne i pobudza pracę serca. Napój zawiera bowiem xanthenes, grupę związków chemicznych, które obejmują kofeinę. Za ciekawostkę należy uznać fakt, że w różnych częściach świata ostrokrzew paragwajski służy ludziom do nawiązywania więzi o charakterze nieformalnym opartej na wspólnym rytualnym piciu Yerba Mate.
