Mimowolne popuszczanie moczu to temat wstydliwy. Jeżeli myślisz, że musisz się z tą dolegliwością pogodzić, to jesteś w błędzie, bo można i należy ją leczyć.
Co to jest NTM?
Nietrzymanie moczu określane jest jako niekontrolowany wyciek moczu w trakcie czynności związanych z napinaniem mięśni brzucha. Najczęstszą postacią NTM jest tzw. wysiłkowe nietrzymanie moczu, które występuje w trakcie kaszlu, kichania, śmiania się lub wykonywania ćwiczeń fizycznych.
Nietrzymanie moczu (NTM) dotyka co ósmą kobietę w wieku do 39 lat, a co drugą po menopauzie. Nietrzymanie moczu dotyczy obojga płci, ale kobiety cierpią z tego powodu 2 razy częściej niż mężczyźni.
To zwykle objawy złej pracy dolnych dróg moczowych, czyli pęcherza, zwieracza i cewki moczowej. Może być wywołane przez infekcję, kamicę, osłabienie cewki moczowej, obniżenie pęcherza, zwiotczenie mięśni miednicy, otyłość oraz zaparcia. Bywa też skutkiem zaburzeń hormonalnych, operacji ginekologicznych i urologicznych, chorób nerwowych, a nawet wynikiem stosowania niektórych leków.
Najczęstszą jednak przyczyną występowania NTM u kobiet bywa poród. Przeciskanie się dziecka przez kanał rodny może uszkodzić struktury nerwowo-mięśniowe dna miednicy i doprowadzić do zwiotczenia więzadeł odpowiadających za zamykanie się cewki moczowej.
U młodej mamy wykonującej czynności domowe może dochodzić do niekontrolowanego wycieku moczu na tle wysiłkowym. Dotyczy to ¾ kobiet po porodzie naturalnym, spradycznie natomiast zdarza się też po zabiegu cesarskiego cięcia.
W grupie zwiększonego ryzyka są też panie w okresie okołomenopauzalnym, u których w obrębie narządu płciowego dochodzi do zmian związanych z niedoborem estrogenów. Doprowadza to do problemów z nietrzymaniem moczu, infekcji, a nawet zapalenia miedniczek nerkowych. Często towarzyszy temu stan zapalny sromu i dokuczliwe upławy.
NTM bywa również skutkiem operacji ginekologicznych, zwłaszcza usunięcia macicy (znika bowiem podparcie dla pęcherza), problem ten pojawia się często u pań otyłych i pracujących „na stojąco”.
Diagnoza
W postawieniu diagnozy duże znaczenie ma szczera rozmowa z lekarzem. Na jej podstawie może on określić przyczyny dolegliwości. Poza wywiadem i badaniem lekarz może wykonać badanie i testy, które właśnie pozwolą na postawienie diagnozy i pozwolą zaplanować dalsze leczenie.
Badanie USG pozwala na ocenę budowy dróg moczowych, daje pewne informacje o czynności dolnych dróg moczowych i ruchomości cewki moczowej. Pozwala ocenić stopień rozwarcia szyi pęcherza moczowego. Pozwala na wykrycie ewentualnych guzków w obrębie miednicy, np. nowotworów układu moczowo-płciowego. Może uwidocznić złogi lub ciała obce tkwiące w pęcherzu.
Analiza i posiew moczu wykonuje się w celu wykluczenia infekcji dróg moczowych. Należy wykonać badanie ogólne moczu z oceną osadu i posiewu.
Jeżeli brany jest pod uwagę zabieg operacyjny, niezbędne jest badanie urodynamiczne. Dzięki niemu lekarz otrzymuje informacje na temat ciśnienia i przepływu moczu przez pęcherz i cewkę moczową. I właśnie wtedy może zadecydować jaką wybrać metodę leczenia.
Leczenie
Leczenie nietrzymania moczu może być: zachowawcze, farmakologiczne i chirurgiczne.
Leczenie zachowawcze ma na celu doraźne zmniejszenie dolegliwości oraz zmianę zachowań i przyzwyczajeń pacjenta tak, aby nietrzymanie moczu było dla niego mniej uciążliwe.
• Zmiana zachowań to program edukacyjny, polegający na nauczeniu chorego kontrolowania objawów za strony układu moczowego. Modyfikacja spożywania produktów zawierających kofeinę, modyfikacja wypijania nadmiernych ilości płynów.
• Ćwiczenie dna miednicy obejmują wszelkie ćwiczenia mięśni dna miednicy (ćwiczenia Kegla). Polegają one na wykonaniu skurczów mięśni dna miednicy i ich utrzymywaniu. Plan tych ćwiczeń wymaga wykonywania skurczu mięśni i jego utrzymywania możliwie jak najdłużej lub przeprowadzania serii skurczów krótkich.
Pomocne ćwiczenia mięśni Kegla
„Usiądź wygodnie na krześle. Stopy oprzyj na podłożu, ustaw nogi w lekkim rozkroku. Pochyl się do przodu, opierając łokcie na udach. Ta pozycja blokuje napinanie pośladków i mięśni brzucha. Teraz napnij i wciągnij mięśnie odbytu do wnętrza ciała, wytrzymaj, odlicz do 10 i rozluźnij je, licząc do 5. Powtórz 6 razy.”
„Skoncentruj się na pochwie: napnij ją, wytrzymaj, licząc do 10, rozluźnij się. Powtórz ćwiczenie 6 razy”. Powtarzaj te ćwiczenia po kilka razy w ciągu godziny nie dopuszczaj do zmęczenia mięśni i bólu.
W ciągu dnia powinno się wykonać 50-120 powtórzeń. Najlepiej podzielić je na 5-10 sesji i stopniowo wydłużać czas napinania mięśni Kegla.
• Stosowanie wkładek, zalecane jest u pacjentów, którzy nie mogą poddać się zabiegowi operacyjnemu (nie wyrażają na niego zgody, nie są do niego gotowi).
• Stosowanie estrogenów, czyli żeńskich hormonów płciowych. Podawanie estrogenów kobietom po menopauzie powoduje lepsze ukrwienie tkanek pochwy i zwiększenie siły skurczu zwierania cewki moczowej.
To tylko niektóre z najczęstszych metod leczenia zachowawczego.
Jeżeli leczenie zachowawcze nie daje rezultatów konieczny jest zabieg chirurgiczny.
W zależności od zastosowanej metody (a jest ich wiele), 80–90% pacjentów na zawsze zapomina o swoim problemie. O wyborze techniki zabiegu decyduje lekarz, który bierze pod uwagę: wiek, ogólny stan zdrowia, styl życia, czy przebyte wcześniej operacje brzuszne.
Zabiegi przywracają prawidłowe ułożenie narządów miednicy, odtwarzają naturalne wysokie ułożenie pęcherza i unieruchamiają cewkę.
Dieta mozeż mieć ogromny wpływ na nasilenie dolegliwości
Wiele produktów może drażnić pęcherz, prowokując go do skurczów. Należą do nich napoje gazowane, alkohol, kawa, mleko, cytrusy, pomidory, czekolada i ostre przyprawy.
Produkty te należt OGRANICZYĆ!
Najkorzystniejsza jest dieta bogata w błonnik, czyli warzywa i owoce. Osoby cierpiące na NTM powinny unikać nadwagi. Równie ważna jak dieta jest rzucenie palenia. Dym drażni ścianki pęcherza, uszkadza nerwy zwieracza, wywołuje kaszel sprzyjający wyciekaniu moczu.
Pamiętamy, że NTM jest taką samą chorobą jak np.: NADCIŚNIENIE.
Trzeba ją poprostu leczyć!
***
Mówiący po polsku lekarz Aleksy Dobradin, MD z wieloletnią praktyką w Polsce i Ameryce. Były ordynator Oddziału Medycyny Ogólnej szpitala St. Mary of Nazareth w Chicago.
Praktykujący pod adresem: 6422 W. Belmont Ave. Chicago, Illinois 60634, tel. (773) 481-2504, www.aleksydobradin.com.