Żeby zdrowym być
Dorota Feluś
Naukowcy potwierdzili poprzez serię badań, że to, co jemy, bezpośrednio wpływa na nasz mózg, a przez to na nastrój i możliwości umysłowe. Czasem stymulacja taka jest natychmiastowa.
To, co jemy, wpływa na mózg
Ostatnie badania naukowe potwierdzają, że niektóre witaminy i minerały mają olbrzymi wpływ na sposób, w jaki pracuje nasz mózg. Pewnym jest, że zwiększenie spożycia kwasu foliowego pomaga zwalczyć zły nastrój, zapobiega wystąpieniu depresji lub poprawia stan cierpiącej na nią osoby (stwierdzono, że niedobór tej substancji występuje u osób z depresją). Równie silne oddziaływanie na funkcjonowanie mózgu mają czarne jagody. Regularne spożywanie tych owoców usprawnia procesy uczenia się, poprawia pamięć i koncentrację, zwiększa prędkość kojarzenia faktów. Podobne działanie ma kakao, które dodatkowo podnosi koncentrację i możliwości zapamiętywania u osób starszych do dwóch godzin po spożyciu. Co więcej, zarówno czarne jagody, jak i kakao, mogą obniżać ciśnienie krwi oraz redukować stany zapalne. Wyjaśnienie tego fenomenu kryje się najprawdopodobniej w wysokiej zawartości w rzeczonych produktach flawonoidów. Związki te aktywują tzw. eNOS, czyli enzym zwiększający przepływ krwi do mózgu, a tym samym zapewniający mózgowi lepsze dotlenienie i odżywienie. Flawonoidy występują także w dużych ilościach w zielonej herbacie, czerwonym winie i winogronach.
Naukowcy odkryli także, że dzieci lepiej radzą sobie w szkole, gdy spożywają śniadanie bogate w produkty wysokobiałkowe, typu mleko, jajka, ryby czy chude mięso. Zauważono, że ich spożywanie poprawia zdolność koncentracji i czujność. Z kolei jedzenie produktów bogatych w węglowodany, np. ziemniaki i chleb, relaksuje. Powodem jest aktywacja i działanie w mózgu, w zależności od tego, co jemy, specyficznych neuroprzekaźników, czyli substancji chemicznych wykorzystywanych przez mózg do przekazywania informacji pomiędzy komórkami. Najprawdopodobniej białko podnosi poziom dopaminy i noradrenaliny, które wiążą się ze wzmożoną czujnością, a węglowodany – poziom serotoniny, wywołującej poczucie spokoju i rozluźnienia.
Według najnowszego badania codzienna silna dawka witaminy B może spowolnić proces kurczenia się mózgu u osób, które skończyły 70 lat. W rezultacie osoby takie rzadziej zapadają na demencją starczą i do późnych lat zachowują pamięć i zdolności umysłowe.
Najkorzystniejsze produkty dla mózgu
Czekolada – gorzka czekolada zawiera znacznie więcej flawonoidów niż jej mleczna odmiana; należy jednak pamiętać, żeby czekoladę jeść z umiarem, gdyż obok związków o pozytywnym wpływie na zdrowie znajdują się w niej i wrogowie zdrowia, np. tłuszcz.
Ryby – to doskonałe źródło kwasów tłuszczowych omega-3, pozytywnie oddziałujących nie tylko na mózg, ale i cały organizm; najlepsze ryby dla mózgu to ryby tłuste, typu makrela, łosoś (nie z hodowli), tuńczyk i śledź.
Zielone warzywa liściaste – wspomagają przyswajanie, przetwarzanie i przypominanie informacji, a zawarte w nich foliany oraz witaminy B6, B12 i kwas foliowy obniżają poziom homocysteiny odpowiedzialnej za zapominanie, a nawet chorobę Alzheimera; poza różnego rodzaju sałatami efektywnie na mózg człowieka oddziaływują: kapusta i szpinak.
Nasiona i orzechy – bogate w kwasy tłuszczowe omega-3 i omega-6 (działają jak naturalne antydepresanty), foliany, witaminę E i B6. Uważane są za najlepszą przekąskę, która wprowadza mózg w dobry nastrój, pozwalając mu myśleć szybciej i lepiej; niektóre z nich zawierają również sporo tiaminy i magnezu, które odżywiają mózg oraz korzystnie wpływają na pamięć i procesy poznawcze; najlepsze ich odmiany to: orzeszki ziemne, włoskie, laskowe, migdały, pestki dyni i słonecznika.
Jagody – to najlepsze dla mózgu owoce; regularne spożycie zaledwie jednej ich porcji dziennie jest w stanie odwrócić zmiany, które zachodzą w tym organie pod wpływem starzenia się; najlepsze są: borówki, jeżyny, maliny i truskawki.
Curry – główny składnik tej przyprawy, kurkuma, niweluje szkodliwy wpływ wolnych rodników nie tylko w mózgu, ale także w całym ciele, a poza tym zaostrza intelekt, zapobiega cukrzycy i chorobom serca; wystarczy dodawać ją do posiłku nawet raz na jakiś czas.
Jajka – dzięki dużej ilości lecytyny, witaminy B12 i choliny wpływają na poprawę pamięci i zapobiegają kurczeniu się mózgu; jedzenie ich nadmiernej ilości może odbić się niekorzystnie na zdrowiu, jednak spożywanie średnio jednego dziennie nie tylko nie zaszkodzi, ale będzie miało zbawienny wpływ.
Herbata – zarówno zielona, jak i czarna zawiera katechiny, które niezwykle korzystnie wpływają na efektywność myślenia, pomagają zachować świeży umysł, nie tylko usprawniając jego działanie, ale również umożliwiając odprężenie, które jest kluczowe dla uniknięcia psychicznego wyczerpania; najlepiej wypijać ją już na śniadanie.
Pełne ziarna zbóż – wspomagają nie tylko zrzucenie i utrzymanie wagi, ale również przebieg procesów myślowych; zawierają dużo folianów (wpływają na dotlenienie organizmu) i tiaminy, która wzmacnia pamięć; najlepsze ich źródła to: pełnoziarniste pieczywo, otręby, zarodki, brązowy ryż, płatki owsiane i kasze.
Ostrygi – jak wykazały badania, mają one zbawienny wpływ na mózg osoby, niezależnie od jej wieku; wysoka zawartośćcynku i żelaza ułatwia proces przypominania i pomaga szybciej kojarzyć fakty.