Mark Brzeziński, doradca ds. bezpieczeństwa narodowego w kampanii senatora Baracka Obamy, przedstawił Dziennikowi Związkowemu stanowisko demokratycznego kandydata na prezydenta w sprawie wiz do USA, tarczy antyrakietowej w Polsce i nadziei związanych z planami międzynarodowej współpracy.
Sen. Obama opowiada się za zniesieniem obowiązku wizowego dla Polaków przy wjeździe do Stanów Zjednoczonych. W tym kierunku będą prowadzone naciski.
Mark Brzeziński wyjaśnia, że Czechom (i innym krajom) przyznano przywilej bezwizowego ruchu, ponieważ ich rząd podpisał porozumienie w sprawie współpracy przy zwalczaniu terrorystów. Jest to jeden z wymogów objęcia obywateli danego kraju amerykańskim programem bezwizowym. Bruksela wyraziła wówczas obawę, by kraje te nie dostarczały Amerykanom więcej informacji o swoich obywatelach, niż zezwala na to europejskie ustawodawstwo.
Brzeziński przypuszcza, że możliwość przyznania Polakom prawa do bezwizowego ruchu rozbiła się z powodu odmowy udostępnienia Amerykanom wglądu w tajne informacje. Uważa, że obie strony dojdą z czasem do porozumienia na temat rozszerzenia wymiany informacji z uwagi na bezpieczeństwo i z korzyścią dla obu stron.
Obama stoi na stanowisku, że obowiązujące przepisy wizowe są przestarzałe i nie odzwierciedlają ani historycznie bliskich stosunków, ani strategicznych relacji między Polską a USA.
Odnośnie tarczy sprawa nie jest całkiem jasna z prostego powodu – nie ma pewności, czy system przeciwrakietowy jest naprawdę skuteczny. W przeszłości administracja Busha przesadzała co do zdolności systemów obronnych. Rozmieszczała je z myślą o własnych korzyściach politycznych. Jeśli okaże się, że tacza jest w stanie ochronić Amerykę i jej europejskich sojuszników, to Barack Obama nie będzie stawiał sprzeciwu wobec rozmieszczenia go.
Senator zwraca uwagę, że administracja Busha wykonała złą robotę nie konsultując się w tej sprawie z NATO i ignorując obawy Moskwy. Zaznacza, że chociaż Kreml nie ma prawa do ingerowania we wspólne przedsięwzięcia takich sojuszników jak Polska i USA, to wobec Moskwy należało zachować przejrzystość, by nie budzić niepotrzebnych zadrażnień.
„Dzielenie przez administrację Busha Europy na starą i nową było złe i kontrproduktywne. Polski nie powinno stawiać się przed wyborem między witalnym dla niej interesem, jakim jest bliższa integracja z Europą, a jej przymierzem ze Stanami Zjednoczonymi. Ameryka musi naprawić swoje stosunki z Europą, tak by Polska i inne kraje środkowoeuropejskie nigdy nie były stawiane w podobnej sytuacji.
W oświadczeniu wydanym z powodu wizyty prezydenta Polski Lecha Kaczyńskiego w lipcu 2007 roku w Waszyngtonie, Barack Obama z uznaniem pisał o wkładzie Polaków w wojnę o niepodłegłość Ameryki, o Ignacym Paderewskim i jego wysiłkach na rzecz wolnej Polski. Przypomniał o wzruszającym przewiezieniu prochów wielkiego muzyka i patrioty z Arlington National Cemetery do rodzinnego kraju i oczywiście o polskim papieżu Janie Pawle II – „Polaku oddanym sprawie wolności i godności wszystkich ludzi”.
Sen. Obama zauważa: „Po zniesieniu „żelaznej kurtyny”, dwa wieki od śmierci generałów Pułaskiego i Kościuszki, powstały warunki do odnowienia bliskich związków między Polską a Ameryką. Staliśmy się formalnymi sprzymierzeńcami po wejściu Polski do NATO. Polska została jednym z najważniejszych partnerów strategicznych, przyłączając się do operacji USA w Iraku i Afganistanie. Zaistniała możliwość zbudowania długich, przyjaznych stosunków.
Elżbieta Glinka
P.S.Warto dodać, że kampania sen. Baracka Obamy sama skontaktowała się z redakcją Dziennika Związkowego. Kampania McCaina nie szukała kontaktów z Polonią.
