Demokraci z Izby Reprezentantów zatwierdzili $819-miliardowy plan stymulacji gospodarki większością 244 głosów przeciw 188.
Plan nie zdobył ani jednego głosu republikanów, do których przyłączyło się jedenastu demokratów, w większości fiskalnych konserwatystów z grupy zwanej „blue dogs”. Zwycięstwo miało słodko-gorzki charakter, ponieważ prezydentowi Obamie zależało na poparciu planu przez ustawodawców z obu partii.
Ustawa stanowi mieszankę cięć podatkowych ($275 miliardów) i federalnych wydatków ($544 miliardy). Odstaje od oryginalnych propozycji prezydenta, który kładł nacisk głównie na tworzenie nowych miejsc pracy. Ostateczna wersja programu zmierzającego do zmiany kierunku krajowej gospodarki powstanie po negocjacjach z Senatem, który nadal obraduje nad ustawą. Demokratyczni liderzy obiecali, że American Recovery and Reinvestment Act, który stawia sobie za cel stworzenie 3 milionów miejsc pracy przy modernizacji infrastruktury, zostanie zatwierdzony przed Dniem Prezydenta (16 lutego).
Wszyscy zgadzali się co do tego, że najwyższe od 25 lat bezrobocie, chwiejność banków mimo wielomiliardowej pomocy finansowej ze strony rządu i kryzys budżetowy zmuszają do szybkich działań, by nie dopuścić do gospodarczej ruiny.
„Kolejny tydzień zwłoki to kolejne 100,000 ludzi bez pracy. Nie sądzę, byśmy chcieli ich mieć na naszym sumieniu”, oświadczył przed głosowaniem demokrata z Wisconsin, kongr. David Obey, jeden z architektów ustawy. „Mimo to strasznie dużo ludzi w Izbie Reprezentantów myśli jak Herbert Hoover” (nazwisko prez. Hoovera jest na zawsze związane z Wielką Depresją, ponieważ zignorował pierwsze sygnały ruiny gospodarczej, wierząc, że rynek sam dokona korekty).
Choć pośpiech jest wskazany, to nawet niektórzy demokraci wyrazili obawę, że ustawa przygotowana w krótkim terminie z pomocą doradców Obamy i zatwierdzona zaledwie 8 dni po jego inauguracji, nie spełni związanych z nią ogromnych oczekiwań. Fiskalnym konserwatystom i nowym członkom Kongresu nie podobało się to, że muszą zatwierdzać bezprecedensowo wysoki deficyt, by uporać się z problemami powstałymi z powodu nieumiejętnego zarządzania i braku odpowiedzialności za wydatki ze strony administracji Georgea Busha i kongresowych republikanów. Ostatecznie przekonano ich do głosowania za ustawą argumentem, że tylko wyjątkowo śmiałe akcje mogą przynieść pozytywne rezultaty.
„Jest milion przyczyn przemawiających przeciw ustawie, lecz milion i jedna przyczyna przemawia za ustawą”, wyraził swe wątpliwości jeden z nowych członków Kongresu.
Inni demokraci opowiedzieli się za ustawą „niechętnie”, ponieważ nikt, nawet najtęższe głowy w dziedzinie ekonomii, nie ma pewności, jak zapracuje. Dla wielu ważne było to, by nie odrzucać pierwszej inicjatywy nowego prezydenta, zwłaszcza że Senat może wprowadzić korektę do izbowej wersji ustawy. „Chcę dać prezydentowi i Senatowi możliwość poprawienia ustawy”, powiedział demokrata z Oregonu, kongr. Peter DeFazio.
Dla innych równie ważne było to, by przekazać swoim liderom przesłanie, że pośpieszne decyzje często nie przynoszą pożądanych skutków.
„Propozycja prez. Obamy była dobra. Kongres wszystko popsuł. Mamy dwa tygodnie na przygotowanie lepszego pakietu. Czy nie powinniśmy się tym zająć?”, pyta demokrata z Tennessee, kongr. Jim Cooper.
Republikanie oświadczyli, że ich plan, polegający głównie na cięciach podatków, stworzy dwukrotnie więcej miejsc pracy i to za połowę kosztów proponowanych przez demokratów.
Lider republikańskiej mniejszości w Izbie Reprezentantów, John Boehner, skrytykował popartą przez demokratów ustawę, jako „powolne marnotrawienie pieniędzy”. Republikańska alternatywa upadła, ponieważ nie wnosiła nic nowego poza cięciami podatków. Takie podejście do sprawy nie jest popularne, gdyż cięcia wprowadzone przez prez. Busha nie przyniosły żadnych konkretnych korzyści dla amerykańskiej gospodarki, o czym świadczy obecna sytuacja w kraju.
Izba Reprezentantów wi- dzi potrzebę szybkich akcji, z tego choćby powodu, że w 2008 roku zatrudnienie straciło 2.6 miliona Amerykanów, a eksperci przewidują, że w ciągu najbliższych 6 miesięcy pracę straci dodatkowo 2 miliony ludzi.
Na cięcia podatkowe dla osób indywidualnych i biznesu (w tym po $500 dla pojedynczego podatnika i $1000 dla pary małżeńskiej) przeznaczono $275 miliardów.
$544 miliardy ma pójść na bezpośrednie wydatki na modernizację infrastruktury, jak naprawa mostów i szkół, budowanie dróg itp., pomoc dla stanów pogrążonych w problemach fiskalnych, subsydia na edukację, innowacje w zakresie energii, subsydia na opiekę medyczną dla osób nieubezpieczonych, na przedłużenie okresu wypłat świadczeń dla bezrobotnych, znaczki żywnościowe, kredyty na naukę w szkołach pomaturalnych, pomoc na ogrzewane mieszkań, zwiększenie kredytów podatkowych dla osób o najniższych zarobkach i na dzieci.
W przekonaniu republikanów wiele prowizji umieszczonych w ustawie nie powinno się w niej znaleźć. Na przykład na decyzje dotyczące opieki medycznej, zdaniem kongr. Boehnera, w ogóle nie ma miejsca w planie odnowy gospodarczej.
(AP, The Hill – eg)
