Blisko 35 lat od zakończenia powojennego programu sterylizacji Karolina Północna jest jedynym stanem, który usiłuje przeprosić tysiące ludzi pozbawionych możliwości posiadania dzieci z powodu teorii zainspirowanych eugeniką (wiara w doskonalenie człowieka pod względem fizycznym i umysłowym w oparciu o założenia genetyki – przyp. red.)
W przyszłym tygodniu ofiary i ich krewni będą mówić o własnych przeżyciach i przeżyciach bliskich im osób przed specjalną grupą zadaniową, która rozważa możliwość przyznania rekompensat za sterylizację, kontynuowaną do 1974 roku.
Około 85% ofiar to kobiety i dziewczynki, niektóre zaledwie 10-letnie. W Karolinie Północnej mieszka najwięcej ofiar, ponieważ stan ten nie przerwał sterylizacji po II wojnie światowej.
Eugenika zdobyła popularność w USA i innych krajach na początku XX wieku. Większość odstąpiła od tych programów ze względu na bliskość do nazistowskich programów czystości rasowej. Karolina przeciwnie, najwięcej zabiegów (aż 70%) przeprowadzono w latach pięćdziesiątych i sześćdziesiątych. Program ostatecznie zniesiono w 1974 roku.
Przed potwornościami II wojny światowej wielu ludzi, czarnych i białych, przyjmowało teorie o ochronie potencjalnego potomstwa ludzi psychicznie chorych i ogólnie poprawy zdrowia i umysłowej kompetencji, jako w pełni rozsądne próby poprawienia społeczeństwa.
Profesor wydziału prawa na stanowym uniwersytecie w Georgii, Paul Lombardo, wyjaśnia, że sterylizacja zawsze była sposobem na ograniczenie wydatków. Argumentowano, że nikt, kto obciąża społeczeństwo kosztami, nie powinien mieć dzieci”.
W całym kraju w XX wieku sterylizacji poddano 60,000 ludzi. Zabiegi przeprowadzano nawet w stanach, gdzie oficjalnie nie wprowadzono tych programów. Liczbę sterylizacji nieoficjalnych szacuje się na około 40,000.
Wśród 33 stanów z programami eugeniki Karolina Północna miała dość unikalne przepisy. Lekarze i pracownicy socjalni mogli zgłaszać do stanowej rady decydującej kogo należy poddać sterylizacji, osoby mieszkające z rodzinami i nie obciążające stanowej kasy. W każdym innym stanie zabiegi przeprowadzano na więźniach lub osobach przebywających w zamkniętych zakładach dla psychicznie chorych. W latach 1953 – 1963 sterylizacji poddawano tam około 300 osób rocznie.
Nie jest całkiem jasne, dlaczego program w Karolinie Północnej przetrwał dłużej niż w każdym innym stanie. Najbardziej oczywistym wytłumaczeniem są silne wpływy Human Betterment League z Winston-Salem. Ta niedochodowa grupa, zorganizowana przez kilku bogatych i wpływowych obywateli, w tym magnata tekstylnego Jamesa Hanes, przestała istnieć dopiero w 1988 roku. W jednej z broszur pisano: „Nie dałbyś odpowiedzialnego stanowiska człowiekowi o niskim poziomie inteligencji. Mimo to każdego dnia osobom z wadliwymi umysłami powierza się najbardziej odpowiedzialną pracę… pracę rodzica”.
Departament Usług Społecznych ustanowił wydział psychologii do testowania osób skierowanych do Eugenics Board przez pracowników socjalnych. Wielu otrzymało świadczenia, jak specjalna edukacja lub szkolenia zawodowe. Niektórzy z zaburzeniami mentalnymi, a nawet osoby cierpiące na epilepsję, zostali skierowani na sterylizację.
„To nie była grupa złych ludzi, którym zachciało się rządzić innymi. Ci ludzie naprawdę wierzyli, że mogą ulżyć cierpieniom”, mówi Lombardo.
Mary Kilburn, emerytowana psycholog, zatrudniona w stanowym Departamencie Usług Socjalnych w latach 1960 – 1980, twierdzi, że wraz ze swymi współpracownikami wierzyła, że wykonuje bardzo pożyteczną pracę. Teraz jest zszokowana, że ich wysiłki traktuje się jako coś, co nigdy nie powinno zaistnieć. Tym bardziej że rodziny osób poddanych sterylizacji okazywały ogromną wdzięczność.
Siedemdziesięciokilkuletnia Kilburn twierdzi, że w swej karierze dwukrotnie stawała przed Eugenics Board. W obu przypadkach rodzice prosili o sterylizację ich córek o bardzo niskim poziomie inteligencji. „Nie traktowałam tego, jak coś co im się robi, lecz jak coś, co zrobiło się dla nich”, mówi Kilburn.
Wiele osób poddano sterylizacji bez ich zgody i wiedzy. Na zabiegi te trafiały kobiety z po- porodową depresją.
(AOL – eg)
